Inleiding
We liggen op schema als het gaat om het financieel herstel van de gemeente. De afgelopen jaren zijn we in staat geweest fors te bezuinigen. Ook de komende jaren moeten we nog bezuinigen om dit herstel daadwerkelijk te realiseren. Vanaf de programmabegroting 2016 staan we onder preventief toezicht van de Provincie Overijssel. In de perspectiefnota 2015 hebben we hiervoor een herstelplan afgesproken. We liggen op koers met de uitwerking van dit herstelplan maar we zijn er nog niet. Dit betekent dat ook er voor het jaar 2018 nog geen ruimte is om structureel budget vrij te maken voor nieuwe onderwerpen. Er is sprake van een structureel sluitende begroting en meerjarenraming maar de situatie is nog steeds precair. We hebben (te) weinig vlees op de botten om tegenvallers op te kunnen vangen zonder dat aanvullende maatregelen nodig zijn.
Daarom stelt het college voor om door te gaan op de ingeslagen weg. Het afmaken van gemaakte afspraken en nu geen grote nieuwe zaken oppakken. Wel heeft het college gekeken naar mogelijkheden om tegemoet te komen aan wensen uit de raad. Zo heeft het college geld vrijgemaakt om vanaf 2018 te kunnen blijven investeren in het buitengebied.

Deze begroting 2018 is de concrete uitwerking van de eerste jaarschijf van eerder genomen besluitvorming. In dit hoofdstuk wordt het structurele perspectief weergegeven. Hierbij wordt ook het meerjarig perspectief geschetst op basis van de perspectiefnota 2017 en de doorwerking van de mutaties uit de begroting 2018. Vervolgens worden de incidentele middelen geschetst.
De gevolgen van Prinsjesdag zijn zoals gebruikelijk nog niet in de begroting 2018 en de meerjarenraming verwerkt. De gevolgen hiervan worden betrokken bij het opstellen van de perspectiefnota 2018. Over de consequenties wordt u apart geïnformeerd.

Structureel perspectief
In onderstaande tabel wordt het structurele perspectief voor de jaarschijf 2018 gepresenteerd. Vertrekpunt hierbij is het perspectief zoals dit geschetst is na het vaststellen van de perspectiefnota 2017. Hierna is onder meer de mei-circulaire 2017 beschikbaar gekomen. Deze heeft voor de jaarschijf 2018 een positief effect. Daarnaast is een aantal noodzakelijke mutaties doorgevoerd. Met deze mutaties presenteert het college een sluitende begroting voor het jaar 2018. Ook voor de jaren na 2018 wordt een sluitende meerjarenraming gepresenteerd. De ruimte om eventuele tegenvallers op te vangen is beperkt.

Ad 1. Transformatie minimabeleid
We willen het minimabeleid enerzijds transformeren (preventie en vroegsignalering) en anderzijds de groei van uitgaven tegengaan. Wij hebben grotendeels invulling kunnen geven aan het vinden van het door uw raad aangegeven taakstellende kader. Hierdoor is er ruimte ontstaan voor een beleidsimpuls van 0,2 miljoen euro. Bij de invulling van de Klijnsmamiddelen voor het jaar 2018 e.v. wordt uitgegaan van de volle inzet van het ter beschikking gestelde bedrag (2018:515.000 euro), dit conform bestuurlijke afspraken tussen Rijk en de VNG. (Amendement 31) Bij een verder uitbreiden van dit budget speelt de druk binnen het minimabeleid vanuit wettelijk verplichte hulpverlening bij schulden en de bewindvoering. Een uitbreiding van dit budget vraagt om besparingen bij regelingen zonder wettelijke verplichting. Regelingen zoals het Jeugdfonds of de kinderopvang op sociaal medische indicatie. Dit vinden wij onwenselijk, tegelijkertijd is de ontwikkeling naar preventief en vroegsignalerend beleid hard nodig om de stijgende kosten te temperen. Wij stellen voor om deze regelingen te behouden binnen de aanpak voor kinderarmoede, naast de vormgeving van andere initiatieven uit de stad als onderdeel van een integraal kindpakket. Bij het realiseren van de transformatie zoeken wij aansluiting bij bijvoorbeeld de middelen voor systeeminnovaties in het sociaal domein en het traject ‘toegang en toeleiding’ en de routekaart ‘werk en zorg’. Voorzichtigheidshalve hebben we het budget voor minimabeleid (3,9 miljoen euro) niet op voorhand belast met opbrengsten van de transformatiemaatregelen. Voor de transformatiemaatregelen en de invulling van de Klijnsmamiddelen tegen kinderarmoede volgt een transformatieplan, dat ter besluitvorming aan uw raad wordt voorgelegd.
Zie bijlage 6.5 over de transformatie minimabeleid voor nadere toelichting.

Ad 2. Buitengebied
De grondslag voor de inzet op het landelijk gebied ligt in de op 4 maart 2014 door de raad vastgestelde toekomstvisie Landelijk Gebied 2014-2020. De grote lijn in deze visie is dat we ons in de periode 2014-2020 richten op het op orde brengen van een aantal basisvoorzieningen in het landelijk gebied: één aanspreekpunt, goede en heldere kaders en een goede fysieke/digitale infrastructuur.
Bij de vaststelling van de begrotingen 2015-2017 zijn jaarlijks incidentele middelen beschikbaar gesteld voor activiteiten / ontwikkelingen in het landelijk gebied. De raad heeft bij de PN2017 de motie buitengebied aangenomen met daarin de opdracht aan het college om op zoek te gaan naar 0,1 miljoen euro structureel voor het buitengebied.
We stellen voor om 0,1 miljoen euro structureel beschikbaar te stellen voor het buitengebied. We stellen voor om de 0,1 miljoen euro in te zetten voor:

Ad 3. Incidentele mutaties Perspectiefnota 2017
Bij de Perspectiefnota 2017 is voor een aantal onderwerpen incidenteel budget voor 2018 beschikbaar gesteld. Hierbij gaat het om:

• Organiseren verkiezingen (130.000 euro)
• Archief (60.000 euro)
• Uitvoeringsprogramma binnenhavenvisie (30.000 euro)
• Ontwikkelbudget Omgevingsdienst Twente (100.000 euro)
• Invoering Omgevingswet (250.000 euro)

Deze budgetten worden gecorrigeerd op het structurele perspectief en ten laste van het incidentele perspectief (zie incidentele perspectief) gebracht.

Ad 4. Informatiebeveiliging
We moeten steeds hogere eisen stellen aan de wijze waarop we onze informatie beveiligen, omdat cybercriminaliteit helaas toeneemt. In VNG verband is een resolutie aangenomen om te voldoen aan de Basis Informatiebeveiliging Gemeenten (BIG). Een van de eisen die de BIG stelt is dat we maatregelen nemen om onregelmatigheden in de IT omgeving vroegtijdig te detecteren. Dit kan door een SIEM (Security Information & Event Management) in te richten. Door logs van meerdere bronnen in te stellen, (waaronder firewalls, servers, devices, switches en antivirus) en die met elkaar in verband te brengen, brengt SIEM incidenten aan het licht die anders over het hoofd worden gezien. Binnen de huidige budgetmogelijkheden wordt op dit moment een beperkt aantal losse monitoringsystemen ingezet. Inrichting van een SIEM is effectiever en kan de kans op een incident verkleinen. Het niet inrichten van een SIEM vergroot het risico van het te laat constateren van virussen of malware. Hiervoor is een bedrag van 75.000 euro opgenomen.

Ad 4. Indoor dekking mobiele telefonie
Met de invoering van Het Nieuwe Werken en de verhuizing naar het nieuwe stadhuis in 2015 zijn we overgaan van vaste telefonie naar grotendeels mobiele telefonie. Tijdens de bouw bleek dat de zendmasten voor mobiele telefonie rond het stadhuis niet voor voldoende signaal konden zorgen in het pand. Hiervoor moest een DAS (Digital Antenne System) aangelegd worden. Er wordt jaarlijks huur betaald voor de lijnen voor het dataverkeer. De kosten hiervoor bedragen 60.000 euro en zijn niet geraamd. Als we de lijnen opzeggen is het niet mogelijk om in het gebouw gebruik te maken van mobiele telefoons, omdat het externe signaal (zendmasten buiten het pand) onvoldoende is.

Ad 5. Dividend Enexis
In 2016 is 34% van ons aandelenbezit in Enexis verkocht. Hierdoor vervalt een deel van de dividenduitkering (100.000 euro). Dit is via de Berap 2017 verwerkt voor 2017 en dient in meegenomen te worden in de Begroting 2018.

Ad 6. Gevolgen Mei-circulaire 2017
Via een apart voorstel bent u geïnformeerd over de gevolgen van de mei-circulaire 2017. De komende jaren krijgen we een hogere algemene uitkering uit het gemeentefonds dan waar we op grond van de septembercirculaire 2016 rekening mee hadden gehouden. De mutaties in specifieke uitkeringen en taakmutaties vangen we, volgens de bestaande beleidslijn, op binnen bestaande budgetten. Het netto gevolg voor de algemene middelen is voordelig voor alle jaren. Conform afspraak verwerken we dit in het perspectief bij de programmabegroting 2018 en verder.

Ad 7. Aanpassing als gevolg van stijging pensioenpremie
Naast het aanpassen van de salarissen aan de nieuwe cao zijn de werkgeverslasten gewijzigd door het aanpassen van de pensioenpremies. Dit leidt tot een nadeel voor de begroting 2018 van 0,3 miljoen euro.

Ad 8. Vervallen risicobuffer Algemene Uitkering
Zoals afgesproken wordt, vanuit behoedzaam financieel beleid, een deel van het toekomstig accres gereserveerd om (meerjarige) schommelingen op te vangen. Hierdoor wordt de meerjarenraming minder afhankelijk van de schommelingen van de algemene uitkering. Bij het samenstellen van de programmabegroting 2018 wordt de behoedzaamheidstelpost 2018 betrokken. De behoedzaamheidsbuffer 2018 (700.000 euro) kan, conform afspraak, vrijvallen.

Ad 9. Opbrengst Cogas al in 2017 verwerkt
De extra dividenduitkering van Cogas (4,6 miljoen incidenteel) is al verwerkt via de Berap 2017 en heeft dus geen gevolgen meer voor de begroting 2018. In de meerjarenraming bij de perspectiefnota was rekening gehouden met een uitkering voor het jaar 2018. Dit wordt nu gecorrigeerd.

Ad 10. Begroting Regio Twente, Recreatie en Toerisme
De gemeentelijke bijdrage in de begroting 2018 van de Regio Twente is voor het onderdeel vrijetijdseconomie verhoogt met 0,92 euro per inwoner. Deze verhoging nemen wij op in onze begroting vanaf 2018.

Ad 11. Afschaffen hondenbelasting (amendement 13)

Bij de begroting in 2019 een besluit uit te werken waarin de hondenbelasting wordt afgebouwd in maximaal 2 jaar tijd naar 0. Bij de wijze van afbouw nadrukkelijk te voorkomen dat de perceptiekosten op enig moment hoger zouden zijn dan de netto opbrengst.